Hilalin Karşısında Hazar: İlk Arap-Hazar Savaşı

Kafkasya, yeryüzünün iki büyük medeniyetini buluşturan bir köprü konumundadır; hem doğudan
yükselen akınların hem de batının ticaret yollarının kavşağında yer almıştır. 642 yılında icra edilen Belencer Seferi, Araplarla Hazarlar arasındaki ilk büyük temas olmasının ötesinde, bölgenin siyasî kaderini belirleyen mihenk taşlarından biridir. Bu nedenle çalışmada, önce Arap-İslâm birliğinin kuruluş süreci ve Halife Ebû Bekir ile Ömer dönemlerindeki fetih siyaseti ele alınacak; ardından Kafkasya’nın stratejik anatomisi“Derbent Hattı” başta olmak üzere coğrafî ve jeopolitik boyutlarıyla irdelenecektir. Belencer’in etimolojisinden Hazar Kağanlığı’ndaki yerine, şehrin su yolları ve kadim ticaret rotalarıyla kurduğu ilişkilerden tarihçilerin başkentlik konusundaki tartışmalarına uzanan bölümler; Taberî ve İbnü’l-Esîr gibi klasik tarihçilerin rivayetleri ışığında seferin hazırlık safhalarını, Derbent’in fethini ve seferin gerçek niteliğini adım adım gözler önüne serecektir.